"SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU"
Relacja z wykładu dr Katarzyny Iwińskiej z dn. 17.03.2012
Grażyna Sroczyńska, prezes zarządu, Ramzes Sp. z o.o.
Społeczna odpowiedzialność biznesu (przedsiębiorstw) (z ang. CSR – Corporate Social Responsibility)
Co to jest CSR? Kilka spotykanych definicji.
- koncepcja, według której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy.
- koncepcja, wedle której przedsiębiorstwa dobrowolnie decydują się podejmować starania na rzecz lepszego społeczeństwa i czystszego środowiska (Komisja Europejska);
- zobowiązanie biznesu do etycznego zachowania i przyczyniania się do rozwoju ekonomicznego poprzez poprawę jakości życia pracowników wraz z ich rodzinami, jak również lokalnych społeczności i społeczeństwa jako całości (World Business Council for Sustainable Developmnet)
- podejście do zarządzania oraz odpowiedź na kwestie społeczne, środowiskowe, ekonomiczne w szerszym ujęciu oraz etyczne, a także na oczekiwania interesariuszy w tych kwestiach w stopniu, w jaki biznes może na nie reagować (UNDP, 2008);
Dlaczego CSR jest ważny?
- Rosnące oczekiwania społeczne wobec firm;
- Oczekiwania pracowników. Mimo wysokiego poziomu bezrobocia coraz trudniej jest pozyskać utrzymać najlepszych pracowników, a doskonalenie procedur kształtowania relacji międzyludzkich w oparciu o zasady odpowiedzialności – przejawiające się np. w sprawiedliwym systemie ocen pracowniczych, czy jasnych kryteriach awansu wewnętrznego – w istotny sposób wzmacnia system motywacji pracowniczych;
- Wzrost zaufania inwestorów do społecznej odpowiedzialności. Inwestorzy coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na wyniki finansowe firm, ale także na ich praktyki względem pracowników, otoczenia społecznego i środowiska naturalnego;
- Aktywność dziennikarzy wymusza przejrzystość w działalności gospodarczej i lepszy dostęp do informacji.
- Zwiększająca się aktywność społeczna – przynajmniej w niektórych obszarach – i – profesjonalizacja organizacji pozarządowych. Coraz częściej organizacje pozarządowe potrafią być odpowiedzialnym i wymagającym partnerem dla biznesu;
- Ewolucja związków pomiędzy biznesem a organizacjami pozarządowymi – budowanie partnerstwa;
- Rozwój ruchu alterglobalistycznego; Spadek zaufania do wielkich firm transnarodowych podejrzewanych o stosowanie nieuczciwych praktyk biznesowych oraz nieprzestrzeganie międzynarodowych standardów dotyczących miedzy innymi praw człowieka, norm ekologicznych – szczególnie w państwach rozwijających się – wymusza "dobre zachowanie".Globalizacja gospodarki i wzrost konkurencji na rynkach światowych - zaangażowanie społeczne i odpowiedzialność dobrze się "sprzedają".
Przyczyny konfliktów środowiskowych
- Istotne błędy w projekcie inwestycji, lekceważące zasady ochrony środowiska
- Metoda „cichych kwitów”
- Lekceważenie społeczeństwa
- Niedocenienie determinacji strony społecznej
- Przecenienie roli władz lokalnych
- Nieznajomość lokalnych układów i gry interesów
Metodą na przeciwdziałanie konfliktom są konsultacje, które dzieli się na dwa typy:
Konsultacje podejmującego decyzje |
Konsultacje inwestor |
formalna procedura |
zakres działań zależy od inwestora |
wynika z przepisów prawa |
wynikają z "dobrej woli" inwestora, ale coraz częściej z konieczności |
jeden z dalszych etapów procesu inwestycyjnego trwa 21 dni |
prowadzone na każdym etapie realizacji inwestycji |
konsultowanie w celu podjęcia formalnej decyzji |
dostarczanie kompleksowej informacji z wyprzedzeniem |
|
konsultowanie w celu wyboru optymalnych rozwiązań (dopóki wszystkie opcje są otwarte) |
Zainteresowane strony (ang. stakeholders)
BENEFICJENCI – skorzystają z przedsięwzięcia infrastrukturalnego (ogół mieszkańców miasta i okolic, którzy będą mieli tani i efektywny system zagospodarowania odpadów, którego elementem jest zakład termicznej utylizacji).
POSZKODOWANI – uznają, że ich interes jest zagrożony w wyniku realizacji przedsięwzięcia (np. mieszkańcy dzielnicy, w której zlokalizuje się zakład termicznej utylizacji). Zwykle większość z nich będzie również należeć do beneficjentów.
INTERWENIENCI – zdecydują się na udział w konsultacjach, w programie uczestnictwa i ew. w proteście. Niektórzy z nich nie należą do poszkodowanych.
UCZESTNICY PROCESU KOMUNIKACJI WOKÓŁ INWESTYCJI
ETAPY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH
EDUKOWANIE
Przekazywanie wiedzy niezwiązanej bezpośrednio z planowaną inwestycją, dotyczącej np. postępu techniki, rozwiązań powszechnych w innych krajach, poziomu wiedzy
INFORMOWANIE
Jednokierunkowy przepływ informacji o planowanej inwestycji od inwestora do zainteresowanych grup społecznych
KONSULTACJE
Dwukierunkowy przepływ informacji: inwestor - opinia publiczna
UCZESTNICTWO
Inwestor i opinia publiczna osiągają porozumienie w interesujących kwestiach
PIRAMIDA KOMUNIKACJI
ZASADY PRAWIDŁOWO PROWADZONYCH KONSULTACJI SPOŁECZNYCH
1) Zaangażowanie wszystkich interesariuszy
- Indywidualnych obywateli
- Nieformalne grupy
- Organizacje pozarządowe
- Inne zainteresowane w danej sprawie strony
2) Prowadzenie procesu według ustalonych z góry i niezmiennych reguł
3) Jednakowe traktowanie wszystkich partnerów procesu konsultacji
ELEMENTY PROGRAMU W PROCESIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH